• Hoxhë Kushtrim Manxhuka

Rregullat e të porsalindurit dhe akikas

بسم الله الرحمن الرحيم

Me emrin e Allahut, Mëshirëplotit, Mëshiruesit

Lexues i nderuar,

Në këtë artikull do të gjeni disa rregulla që duhet pasur parasysh në raport me fëmijën e porsalindur dhe akikën që theret për të.

•  Duaja për fëmijën që Allahu ta ruajë nga shejtani, dhe kjo duke u argumentuar me lutjen e gruas së Imranit për vajzën e saj, Merjemen: “O Allah, ruaje atë nga shejtani i mallkuar!” (shih: Ali Imran, 35-36).
   
•  Pëlqehet të lajmërohen dhe t’u jepet myzhde njerëzve për lindjen e fëmijës, duke u bazuar në fjalën e Allahut të Madhërishëm për Ibrahimin: “Dhe atë (gruan e Ibrahimit) e përgëzuam me Is'hakun e pas tij Jakubin.” (Hud, 71), dhe ajetin tjetër: “... Allahu të përgëzon ty (o Zekerija) me Jahjën...” (Ali Imran, 39)
   
•  Është e pëlqyer që kur dikujt prej muslimanëve t’i lindë një fëmijë, të bëhet lutje që Allahu ta bekojë, ta bëjë të begatshëm dhe lutje të tjera të mira.
   
•  Pëlqehet këndimi i ezanit në veshin e djathtë dhe ikameti në veshin e majtë. Kjo, duke u argumentuar me hadithin e Ebu Rafiut – Allahu qoftë i kënaqur me të, - i cili ka thënë: “E kam parë Pejgamberin ﷺ t’ia këndojë ezanin në vesh Hasanit të birit të Aliut kur Fatimja e kishte lindur.” (Shënon Ebu Davudi dhe Tirmidhiu)
  
   
•  Lejohet të bëhet aheng në ditën e lindjes. Transmetohet se Muavi ibn Kurreh – Allahu e mëshiroftë! - ka treguar: “Kur më lindi Ijasi, i ftova disa shokë të Pejgamberit ﷺ dhe u shtrova ushqim…” (Buhariu, Edeb el-mufred, 1255)
   
•  Pëlqehet praktikimi i “tahnikut”. “Tahnik” do të thotë: të përtypet një hurmë dhe me pështymën e përzier me lëngun e saj t’i fërkohet goja fëmijës. Argument i kësaj është transmetimi i Ebu Musa Eshariut – Allahu qoftë i kënaqur me të! – ku ka thënë: “Më lindi një fëmijë dhe e çova te Pejgamberi ﷺ. Ai ia vuri emrin Ibrahim dhe mori një hurmë, të cilën e përtypi dhe me lëngun e saj ia fërkoi qiellzën. Pastaj u lut që ai të bëhet i begatë dhe ma ktheu.” (Buhariu, 6198)
   
•  Dërgimi i fëmijës tek dikush që shpresohet se i pranohet duaja, që të lutet për të, siç transmetohet se përveç Pejgamberit ﷺ që ia binin fëmijët për t’u lutur për ta, ia sillnin edhe Aishes.
   
•  Është e pëlqyer që foshnjës djalë t’i rruhen flokët dhe të jepet sadaka aq sa peshojnë flokët e tij në vlerë të arit apo argjendit ose një sadaka çfarëdo qoftë (sqarim: merren flokët e fëmijës dhe peshohen, pastaj për aq gram sa kanë peshuar, jepet sadaka në vlerë të arit apo argjendit). Kurse foshnjës femër nuk i rruhen flokët. Argument për këtë është transmetimi i Aliut – Allahu qoftë i kënaqur me të! – i cili tregon se, kur kishte lindur Haseni, Pejgamberi ﷺ i kishte thënë Fatimes: “Rruaja flokët dhe jep sadaka aq sa peshojnë flokët në vlerë të argjendit.” (Tirmidhiu, 1519)
   
•  Pëlqehet t’i lyhet foshnjës koka me parfum pasi t’i rruhen flokët ose me diçka që ka aromë të mirë (si shamponë të caktuar të përshtatshëm për fëmijë). Transmetohet se Burejde – Allahu qoftë i kënaqur me të! – ka thënë: “Në kohën e injorancës, kur na lindte ndonjë fëmijë, e thernim një dele dhe ia lyenim kokën fëmijës me gjakun e saj, por, kur Allahu e solli Islamin, thernim dele, ia rruanim fëmijës kokën dhe ia lyenim me parfum.” (Ebu Davudi, 2843)
   
•  Emërtimi: lejohet emërimi në ditën e parë ose të tretë deri në ditën e shtatë, ditën e akikas, duke u bazuar në hadithin e Pejgamberit ﷺ : “Më ka lindur sonte një djalë dhe ja vura emrin e babait tim Ibrahimit.” (Muslim, 6025); Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Emrat më të dashur për Allahun e Lartësuar janë: Abdullah dhe Abdurrahman.” (Ebu Davud, 4949); Ai, po ashtu, ka thënë: “Emërtoni me emra të pejgamberëve.” (Ebu Davudi, 4950)
   
•  Synetimi: kjo është prej suneteve të natyrshmërisë, për të cilat i Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Sunetet e natyrshmërisë janë pesë: synetimi, rruajtja e pjesëve të turpshme, shkurtimi i mustaqeve, prerja e thonjve dhe shkulja e nënsqetullave.” (Buhariu, 5891) Njashtu, kur Pejgamberit ﷺ i erdhi një person dhe i tha: “O Pejgamber i Allahut jam bërë musliman.” Ai ia ktheu: “Hiqi, pra, qimet e kufrit dhe bëhu synet!” (Ebu Davudi, 356) Sa i përket kohës së synetimit, ka mendim që të bëhet në ditët e para të javës së parë të lindjes, apo se mund të bëhet deri në kohën para hyrjes në pubertet, mirëpo më e pëlqyera është dita e shtatë, duke u argumentuar me hadithin e Xhabirit – Allahu qoftë i kënaqur me të! - ku thotë: “Pejgamberi ﷺ theri akika për Hasenin dhe Husejnin dhe i bëri synet në ditën e shtatë.” (Bejhekiu, 8/324)
   
•  Akika quhet kurbani që theret për fëmijën e porsalindur. Prerja e akikës llogaritet sunet i fortë. I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Çdo fëmijë është peng i akikës së vet, e cila theret në ditën e shtatë, emërtohet dhe i rruhen flokët.” (Ebu Davudi, 2838) Ai, njashtu, ka thënë: “Nuk më pëlqen pabindja (el-ukuk). Atij që i lind ndonjë fëmijë dhe dëshiron të therë kurban për të, le ta bëjë: për djalë, dy desh, e për vajzë, një.” (Imam Ahmedi, 6822)
  
   
•  Koha e therjes së akikës: Burejde – Allahu qoftë i kënaqur me të! – transmeton se Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Akika theret në ditën e shtatë, apo të katërmbëdhjetën apo të njëzet e njëtën.” (Bejhekiu, 9/303) Pra, më e pëlqyera është therja e akikës në ditën e shtatë, nëse kjo i ikën, atëherë në ditën e katërmbëdhjetë, e nëse edhe kjo i ikën, atëherë në ditën e njëzet e një. Por, nëse për shkak të rrethanave nuk arrin ta therë në asnjërën nga këto ditë, atëherë mundet ta therë kurdo, sa më herët aq më mirë.
   
•  A lejohet që njeriu të therë akika për veten e tij, në rast se prindërit e tij nuk kanë therur për të?
  
  Enesi – Allahu qoftë i kënaqur me të! – tregon se Pejgamberi ﷺ kishte therur akika për veten e tij, pasi ishte bërë pejgamber. (Taberaniu në Eusat, 1/994) Atai ibn Ebu Rebahu, Hasen Basriu dhe Muhamed ibn Sirini kanë thënë se është e pëlqyer që njeriu të therë akika për veten e tij, në rast se prindërit e tij nuk kanë therur.

Përmbledhje:

Menjëherë pas lindjes:

1. Pëlqehet përgëzimi (myzhdeja) dhe lajmërimi i njerëzve.
2. Pëlqehet këndimi ezanit në veshin e djathtë me zë të ulët dhe ikameti në të majtin.
3. Pëlqehet tahniku me një hurme apo diçka të ëmbël.

Në ditën e shtatë:

1. I rruhen flokët foshnjës djalë dhe jepet sadaka sipas peshës së flokëve në ari ose argjend.
2. Emërtimi (lejohet edhe prej ditës së parë).
3. Synetimi (lejohet edhe në ditën 14, 21 apo edhe më vonë).

Akika:

1. Është sunet i fortë, prehet në ditën e shtatë, katërmbëdhjetë apo njëzet e një, po ashtu lejohet edhe më vonë;
2. Për femrën theret një dele apo dhi, për mashkullin dy dele apo dhi;
3. Prindi e ka borxh ndaj fëmijës ta presë akikën për të.
    

Përmbledhje nga libri: “El-ifade bima jushra’ fi’luhu ejjam el-vilade”